مجموعه:سلامت
تاریخ:1394/06/14
چاقي و اضافه وزن در جهان امروز، يک معضل است. آمارهاي روز افزون ابتلا به چاقي در جوامع مختلف نشان مي دهد که با وجود رژيم هاي رنگ و وارنگ، مشکل از اساس درمان نشده است.
شايد يکي از دلايل پررنگ اين است که خوردن فقط يک عمل فيزيولوژيک نيست. خوردن يک رفتار است. وقتي ما عادت «بيش از حد خوردن» را انتخاب مي کنيم، حتماً پاي دلايل روان شناختي هم وسط است.
جالب است اين را هم بدانيد که طبق يک تحقيق بين المللي، افراد داراي اضافه وزن که موفق به کاهش وزن شده اند، افزايش کيفيت کلي زندگي (تا 95 درصد)، بهبود اخلاق و روابط با ديگران (91 درصد)، افزايش اعتماد به نفس (91 درصد)، بهبود روابط با همسر (56 درصد) و بهبود عملکرد شغلي (54 درصد) را تجربه کرده اند.
-
بفرماييد انگيـــــزه! معمولاً افرادي که از چاقي رنج مي برند، هميشه و همه جا گلايه مي کنند که «ديگر از رژيم گرفتن خسته شده اند». آن ها اگرچه مي دانند چاقي و افزايش وزن چه مشکلاتي را براي آنان به همراه مي آورد، ولي ديگر انگيزه لازم را براي کاهش وزن ندارند. شايد شما هم جزو اين افراد هستيد و دوست داريد بدانيد که ريشه اصلي نااميدي تان در اين زمينه چيست. بايد بدانيد که دلايل زيادي در اين زمينه وجود دارد اما در ادامه مطلب 2 دليل که فراگيري بيشتري دارد، مطرح مي شود.
انتظارتان از خودتان منطقي نيستدر خيلي از موارد، توقعي که از خودتان داريد، منطقي نيست. به عنوان نمونه خانمي را در نظر بگيريد که در 35 سالگي با نگاه کردن به تصاوير دوران عروسي خود در 15 سال پيش، انتظار دارد که به وزن آن زمان باز گردد. مشکل آن موقع بيشتر مي شود که اين راه طولاني افزايش وزن را بخواهد در يک فرصت چند روزه يا چند هفته اي باز گردد!
مي خواهيد خيلي سريع به نتيجه برسيدرژيم هاي نادرست و برق آسا، از علل ديگر بي انگيزگي افراد در کاهش وزن است. شايد شما با در دست داشتن رژيم هاي تبليغاتي چند روزه و با حذف کليه مواد کربوهيدراتي و يا خوردن نامتعارف، وزن خود را سريعاً طي يک يا 2 هفته کاهش دهيد اما واقعيت آن است که خيلي زود دوباره چاق مي شويد چراکه شما يک روزه چاق نشده ايد بنابراين يک روزه هم نمي توانيد اين مشکل را حل کنيد. شما نبايد اين حقيقت را کتمان کنيد که خوردن يک لذت است و در افراد چاق، اين لذت شايد کمي بيشتر از معمول هم باشد. شما نمي توانيد و نبايد اين لذت را به يکباره ريشه کن کنيد بلکه بايد آن را مديريت کنيد. نکته مهم ديگر در رژيم هاي برق آسا، آن است که عوارض اين نوع رژيم ها باعث خواهد شد با اصرار نزديکان اين رژيم را قطع کنيد که بلافاصله بعد از آن، وزن شما به سرعت افزايش مي يابد. نتيجه آن مي شودکه اين موضوع، شما را از تلاش مجدد براي رژيم، دلسرد مي کند.
راهکارهايي براي حفظ انگيزه لاغر شدنبراي بازسازي انگيزه لازم براي کاهش وزن، توجه به چند نکته ضروري است که در ادامه به آن ها اشاره مي شود.
دلايلتان را براي کاهش وزن بنويسيدحتما براي خودتان دلايل زيادي داريد که وزنتان را کم کنيد. فهرستي از دلايلي را که به شما انگيزه مي دهد تا وزنتان را کاهش دهيد، بنويسيد و هميشه همراه خود داشته باشيد و مرور کنيد. صرفا نوشتن اين فهرست در يک دفترچه کافي نيست و بايد هر روز آن را مرور کنيد چراکه وقتي براي خوردن آنچه نبايد بخوريد، برانگيخته مي شويد، به همه اين دلايل به طور خودانگيخته فکر نخواهيد کرد و مرور هميشه اين فهرست کمک مي کند که نسبت به دلايلتان هوشيار باشيد. به طور مثال در فهرستتان مي توانيد چنين جملاتي را بنويسيد: «بهتر و جذاب به نظر خواهم رسيد»، «اعتماد به نفسم بيشتر خواهد شد» و «از پرو کردن لباس ها لذت خواهم برد»، «فشار خونم کاهش پيدا خواهد کرد».
به خودتان امتياز بدهيدبراي هر رفتار مثبتي که در زمينه غذا خوردن داشته ايد و همچنين براي غذاي مفيدي که انتخاب کرده ايد تا بتوانيد يک عادت غذايي مهم را در خودتان ايجاد کنيد، به خودتان امتياز دهيد. به طور کلي يکي از بزرگ ترين مشکلات افراد تحت رژيم اين است که وقتي مواردي از رژيمشان را رعايت نمي کنند يا وقتي روي ترازو مي روند و ترازو نااميدشان مي کند، احساس درماندگي مي کنند. بنابراين مهم است که بي انصاف نباشيد و رفتارها و پرهيزهاي تغذيه اي مفيد خود را ناديده نگيريد.
اهداف کوتاه مدت براي خودتان تعيين کنيدپس از کاهش تدريجي وزن، در نظر گرفتن اهداف کوتاه مدت ضروري است. رسيدن به هر هدف کوچک، انگيزه شما را براي ادامه دادن مسير دو چندان خواهد کرد.
يک رقيب يا الگوي مناسب پيدا کنيداين راهکار در ايجاد انگيزه براي افرادي که قصد دارند لاغر شوند، بسيار نتيجه بخش خواهد بود. بنابراين به دنبال يک رقيب يا الگوي مناسب در اين حوزه بگرديد و از تجربيات آن ها هم استفاده کنيد.
هدفتان رضايت خودتان باشد نه ديگرانانگيزه لاغر شدن را در خودتان پايه گذاري کنيد نه ديگران. اين که همسرتان يا نزديکان شما چه فکر مي کنند، اگرچه مي تواند کمک کننده باشد اما کافي نيست. در واقع اگر انگيزه اصلي تغيير در خود شما نباشد، بعد از مدتي رنگ مي بازد و ممکن است به افزايش وزني حتي بيش از وزن اوليه منجر شود.
-
6 دستور العمل براي يک رژيم ذهنــي اگر شما هم فکر مي کنيد تنها راهي که براي لاغر شدن داريد، پيروي از يک رژيم غذايي سخت و طاقت فرساست، بايد بدانيد که پژوهش هاي علمي نشان مي دهد که درمان مبتني بر رژيم غذايي به تنهايي براي کاهش وزن کافي نيست و معمولا به شکست مي انجامد. جالب است بدانيد که براي درمان چاقي بايد در کنار اصلاح عادات نادرست غذا خوردن، عوامل روان شناختي را نيز لحاظ کرد. در حالي که افراد معمولي مي خورند تا سير شوند، افراد چاق مي خورند تا خسته شوند. همچنين اين افراد هر زمان که دچار غم، استرس، ضعف، خستگي و آشفتگي هيجاني هستند و حتي در زمان شادي به خوردن روي مي آورند و نوسان هاي خلقي خود را اين گونه جبران مي کنند. migna.ir
در ادامه اين مطلب، به نقل از ماهنامه سپيده دانايي، به شما راهکارهايي ارائه مي شود تا اضافه وزن خود را مديريت کنيد و مغزتان را آموزش دهيد تا مانند يک آدم لاغر فکر کند!
1 - الکي نگوييد دست خودم نيستبعضي افراد ادعا مي کنند که غذا خوردنشان غير ارادي است به طور مثال امکان دارد وقتي دچار استرس مي شوند يک يا دو ساندويچ بزرگ بخورند بدون آن که به اندازه اي که مي خورند، توجه کنند. هرچند اين نوع غذا خوردن غيرارادي به نظر مي رسد اما واقعا اين طور نيست و اين شما هستيد که تصميم مي گيريد چه قدر بخوريد. در مثال مطرح شده، شما تصميم گرفته بوديد که ساندويچ بخوريد و اگر خوردنتان غير ارادي بود بايد کاغذ دور آن را هم مي خورديد در حالي که اين کار را نکرده ايد!
2 - بر اين احساس که مورد بي عدالتي قرار گرفته ايد، غلبه کنيدبسياري از افراد مبتلا به چاقي از اين که هميشه مجبور هستند غذاخوردنشان را کنترل کنند، احساس بي عدالتي مي کنند. آن ها با حسرت به شرايط افراد لاغر فکر مي کنند که هرچه قدر مي خورند، چاق نمي شوند. اين وضعيت افسوس برانگيز است ولي شما آن چه را که مجبوريد براي کاهش وزن انجام دهيد، بپذيريد، پيش برويد و آن را انجام دهيد و هميشه بابت اين پشتکارتان، احساس غرور داشته باشيد.
3 - افکار مخرب و خطاهاي فکري تان را شناسايي کنيدبه نظر مي رسد افرادي که اضافه وزن دارند، خطاهاي فکري مشخصي دارند که اگر آن ها را شناسايي و اصلاح نکنند، در کاهش وزن به مشکل برمي خورند؛ براي مثال چند خطاي فکري به اين شرح است:
استدلال هاي هيجاني: اين افراد گاه فکر مي کنند تصوراتشان درست است حتي اگر شواهد بر خلاف آن باشد؛ بنابراين دست از تلاش برمي دارند. ممکن است پس از مدتي رژيم گرفتن با خود بگويند «از کاهش وزن نااميد شده ام بنابراين آن را ادامه نمي دهم». واقعيت اين است که هر انساني در مراحل رسيدن به هر هدفي که کمي سختي داشته باشد، نااميد مي شود ولي اين دليل نمي شود تا با احساس چنين شرايطي و استدلال هاي هيجاني، دست از تلاش براي رسيدن به هدف خود بردارد.
نداشتن قضاوت مناسبي از خود: اين افراد خودشان را به شيوه اي کاملا منفي و بدون اين که کليت خودشان را در نظر بگيرند، قضاوت مي کنند. به طور مثال با خودشان مي گويند: «به خاطر پر خوري امروز، من آدم بدي هستم» در حالي که بد نيستند و فقط رفتارهايشان براي غذا خوردن، مناسب نيست. همين تصور منفي از خودتان باعث مي شود که در راه رسيدن به هدفتان خيلي زود دلسرد شويد.
4 - هيجان هاي منفي تان را مديريت کنيدبسياري از افرادي که اضافه وزن دارند، براي کنترل هيجان هاي منفي به غذا خوردن روي مي آورند. به طور مثال، آن ها اين گونه فکر مي کنند که چون غمگين هستم، پس مجبورم چيزي بخورم تا آرام شوم ولي افراد عادي وقتي هيجان خاصي را تجربه مي کنند، لزوما با غذا خوردن خود را آرام نمي کنند. بهترين روش آن است که هيجان هاي منفي را شناسايي و آن را از احساس گرسنگي متمايز کنيد. براي مديريت هيجان ها بايد نشانه هاي هيجان هاي مختلف را بشناسيد و نسبت به آن ها هوشيار باشيد. ضمن اين که مي توانيد روش هاي جايگزيني را بيابيد تا در موقعيت هاي استرس زا و هيجان آور، از آن ها بهره ببريد.
5 - بين هوس و گرسنگي تفاوت قائل شويديک تحقيق علمي نشان مي دهد، بسياري از افرادي که اضافه وزن دارند، بين گرسنگي و ساير احساس هايي که حس گرسنگي ايجاد مي کند، تفاوت قائل نيستند. بعضي هايشان حتي احساس دلشوره را با گرسنگي اشتباه مي گيرند. زماني که شما گرسنه نيستيد و فقط دلتان مي خواهد که چيزي بخوريد، در واقع شما «ميل» به غذا داريد. وقتي که ميل شديد به خوردن يک نوع غذاي خاص يا خوراکي همراهتان را داريد، شما «هوس» غذا کرده ايد. وقتي هم چند ساعتي از آخرين باري که غذا خورده ايد گذشته است و احساس مي کنيد که شکمتان خالي است، شما گرسنه هستيد. پرهيز از غذا خوردن زماني که شما گرسنه نيستيد و صرفاً «ميل» يا «هوس» داريد، يکي از جنبه هاي موفقيت در کاهش وزن است.
6 - استرستان را کنترل کنيدمعمولاً استرس هاي شديد و به مدت طولاني، موجب پرخوري مي شود. پس به مديريت استرس بپردازيد. همــچنيـــن خــــــوب بخــــوابيد چراکه بد خوابي يکي از دلايل استرس است و همان طور که خوانديد، استرس هم يکي از دلايل پرخوري و چاقي است.
خوشبختانه امروزه چندين روش روان درماني براي درمان چاقي وجود دارد. اميدواريم در پايان اين پرونده براي کم کردن وزنتان، راه حل مناسبي پيدا کنيد.
منبع: میگنا